10 trận đấu đã trôi qua, vòng chung kết EURO 2016 vẫn rất ít bàn thắng và không có một tiền đạo bong da nổi trội nào.
Tiền đạo giỏi như lá mùa thu
Châu Âu đang là trung tâm của bóng đá thế giới. Họ có những giải đấu hấp dẫn nhất, những đội bóng giàu mạnh nhất và những học viện được đầu tư rất quy mô, bài bản. Họ giành 3 chức vô địch World Cup gần nhất và tỏ ra hoàn toàn vượt trội so với phần còn lại của thế giới. lich euro 2016 là giải đấu của đầy rẫy các ngôi sao ở hầu khắp các vị trí. Nhưng có một vị trí mà châu Âu tỏ ra yếu thế hoàn toàn so với bóng đá Nam Mỹ: vị trí tiền đạo.
Bóng đá Nam Mỹ những năm gần đây đã sa sút khá nhiều nhưng ít nhất vẫn còn giữ lại thứ đặc sản của mình: những tiền đạo đẳng cấp thế giới. Người Brazil có Neymar. Người Argentina có Lionel Messi, Sergio Aguero và Gonzalo Higuain. Người Uruguay có Edinson Cavani và Luis Suarez… Mùa giải vừa qua, họ đều là những cây săn bàn chủ chốt ở đội bóng mình khoác áo.
Diễn ra vào cùng một thời điểm với bang xep hang euro 2016 khiến sức hút của Copa America Cantenario bị giảm sút nhưng ít nhất người hâm mộ vẫn có một vài điều để xem: những tiền đạo đắt giá nhất thế giới có khả năng tạo ra những cơn mưa bàn thắng.
Ibrahimovic, Lewandowksi “tịt ngòi” ở lượt trận đầu, trong khi Benzema, Van Persie còn không được dự Euro
Nhìn sang EURO 2016, những ai có thể được xem là siêu tiền đạo? Một Robert Lewandowski im súng ở trận ra quân. Một Zlatan Ibrahimovic đã sắp 35 tuổi. Và một Cristiano Ronaldo vốn chưa bao giờ mang những phẩm chất tốt nhất của mình đến những giải đấu lớn cấp độ quốc gia. Và hết.
Việc Hà Lan của Robin van Persie không giành được vé và Karim Benzema bị loại bởi lý do phi chuyên môn đã khiến EURO càng thiếu hụt những chân sút giỏi. Ở EURO 2012, Fernando Torres giành Vua phá lưới với chỉ 3 bàn thắng và giải đấu năm nay cũng có thể chứng kiến một cơn khô hạn tương tự. Sau 10 trận đấu mới chỉ có 18 bàn thắng được ghi, trong đó chỉ 2 trận đấu có 3 bàn thắng và có đến 4 trận kết thúc với tỷ số 1-0.
Thật khó để tin rằng có một giải đấu mà cả Đức, Tây Ban Nha, Italia, Anh và Pháp đều không có tiền đạo thực sự xuất sắc nào. Tiền đạo chính thức của tuyển Đức là Mario Goetze, vốn là một tiền vệ tấn công.
Tiền đạo chính thức của TBN là Alvaro Morata, một tay lính mới. Italia từng sản sinh ra những chân sút lẫy lừng Gigi Riva, Roberto Bettega, Paolo Rossi, Toto Schilacci, Christian Vieri, Luca Toni… nhưng giờ chỉ biết đặt niềm tin vào một người có tên là Graziano Pelle.
Một siêu tiền đạo như Rooney cũng lùi về đá tiền vệ
Đội tuyển Pháp giải này được xem là ứng cử viên vô địch nhưng cơ hội của họ yếu đi đáng kể bởi tay súng chủ lực Olivier Giroud là một “chân gỗ”. Với đội tuyển Anh, Wayne Rooney là chân sút ghi nhiều bàn nhất qua mọi thời đại nhưng đã không còn đủ thể lực và tốc độ để chơi tiền đạo nữa. Chân sút được chờ đợi nhất Daniel Sturridge vẫn đang đánh vật với chấn thương trong khi Jamie Vardy và Harry Kane gây nhiều thất vọng.
Không giỏi vì… quá ngoan
Sự cùn trơ của các chân sút châu Âu so với các đồng nghiệp tới từ Nam Mỹ buộc chúng ta phải đặt ra câu hỏi tại sao.
Lý do đầu tiên chính là tư tưởng kiểm soát bóng đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở TBN, Đức và phần nào đó là Italia. Phong cách chơi “kiểu tiki-taka” với rất nhiều đường chuyền phối hợp khiến các tiền vệ được đề cao và các tiền đạo phải lùi sâu về gần giữa sân (giải này có rất nhiều tiền vệ xuất chúng đến nỗi những người như Juan Mata và Ander Herrera phải làm khán giả). TBN đã vô địch EURO 2012 mà không có tiền đạo thực thụ nào và đội tuyển Đức hiện tại cũng chơi với một người hao hao giống “số 9 giả” là Thomas Mueller.
Lý do thứ hai nằm ở chính sách đào tạo trẻ của các CLB. Như HLV Arsene Wenger từng nói, các học viện bóng đá hiện nay đang tập trung quá nhiều vào đào tạo các kỹ năng chơi bóng mà thiếu đi sự rèn luyện về ý chí tinh thần. La Masia là học viện bóng đá số 1 thế giới và trình làng những sản phẩm giống hệt nhau từ thông tin bóng, ứng xử và trả lời báo chí như đúc ra từ một khuôn mẫu.
Cá tính mạnh mẽ là yếu tố tiên quyết để trở thành tiền đạo giỏi ở châu Âu, như Cristiano Ronaldo
Vị trí tiền đạo có nét đặc thù riêng của nó. Các tiền đạo giỏi cần phải có cá tính mạnh mẽ, đôi khi phải biết chơi bời như Ronaldinho, ranh mãnh như Thierry Henry hoặc bặm trợn như Ibrahimovic. Đó là ưu thế của các chân sút Nam Mỹ. Trên các sân bóng đường phố ở đó, một cậu nhóc 12 tuổi có thể thi đấu sòng phẳng với các cầu thủ 16 tuổi mà không biết sợ nhưng các học viện châu Âu không bao giờ để điều đó xảy ra.
Những chân sút giỏi nhất gần đây của bóng đá châu Âu đều được tôi luyện trong những hoàn cảnh khắc nghiệt. Robin van Persie lớn lên trong khu phố gồm toàn các gia đình nhập cư và thuở nhỏ thường chơi bóng trong một khoảng sân được rào kín mà anh gọi là “cái chuồng”.
Karim Benzema sinh ra giữa cộng đồng người nhập cư Ả-rập (cư dân khu phố này đã tuyên bố sẽ không ăn mừng nếu ĐT Pháp vô địch để phản đối quyết định loại Benzema). Cris Ronaldo là con của một gia đình nghèo với người cha nghiện rượu nặng và thời niên thiếu từng cầm ghế ném vào thầy giáo…
Bóng đá ngày càng phát triển ở châu Âu, nơi những tài năng được phát hiện từ rất sớm và được đào tạo bài bản, nơi các gia đình nghèo đều muốn gửi con vào các học viện với hi vọng đổi đời. Đó là sự phát triển rất đỗi tự nhiên của bóng đá nhưng cũng có nguy cơ quét sạch bóng những tiền đạo xuất chúng khỏi lục địa già.